Ukratko, Bruceloza predstavlja zaraznu bolest životinja i ljudi koju uzrokuju bakterije iz roda Brucella.
Prenos bolesti između životinja može biti direktnim putem u kontaktu sa pobačenim plodovima, posteljicama, plodnim vodama, vaginalnim iscjetkom ili indirektno ukoliko dolazi do mješanja bolesnih i zdravih životinja ili putem zaraženih pašnjaka i sl.
Većinom zaraženi mužjaci uzročnike izlučuju putem sjemena, a ženke povremeno izlučuju iste i u mlijeku dok kod zaražene mladunčadi brucele se nastane u limfnim čvorovima crijeva pa se mogu izlučiti u vanjsku sredinu putem izmeta. Važno je napomenuti da bolest kod mladunčadi se javlja tek kad dostignu spolnu zrelost.
Uzročnici mogu dugo opsati u vanjskoj sredini čak i do nekoliko mjeseci, pa se na pašnjacima mogu zaraziti i ovčarski psi.
Pojava prvih simptoma zavisi od vremena gravidnosti životinja kada je i zaraza nastupila. Pobačaj može da se javi već nakon dvije sedmice od zaraze. Kod životinja koje su pobacile često se javlja i zaostajanje posteljice i pad mliječnosti. Akutna upala testisa kod mužjaka može dovesti do neplodnosti.
Ljudi se najčešće zaraze usljed kontakta sa zaraženim materijalom, preko sluznica zaraženih životinja, ozlijeđene kože i pri konzumiranju termički nedovoljno obrađenih mesnih i mliječnih proizvoda. Veterinari se najčešće zaraze kod uzimanja uzoraka krvi i nepažljivog rada sa vakcinama koje u sebi sadrže žive uzročnike brucele.
Kod ljudi do pojave prvih simptoma prođe nekoliko dana pa i mjeseci. Simptomi su najčešće groznica, bolovi u zglobovima i mišićima, kašalj, groznica i ponekad bol u grudima. Dolazi do gubitka apetita, mučnine i povračanja, proliv. Postoji i tzv. nervna forma bruceloze gdje dolazi upale moždanih ovojnica, mozga, a najozbiljnija komplikacija je upala srčanih zalistaka odnosno endokarditis koji može dovesti i do smrtnog ishoda.
Dugotrajna terapija antibioticima daje dobre rezultate, dok kod endokarditisa mora se uraditi i hirurški zahvat.
Bitno je obratiti pažnju na svaki pobačaj u stadima ovaca jer to može biti uzbuna na brucelozu, a i na Q groznicu. Potrebno je odmah uraditi laboratorijsku dijagnozu krvi jer je ona jedina pouzdana. U Bosni i Hercegovini, Zakonom je propisana dijagnostička metoda brze aglutinacije pod nazivom rose bengal, kao i RVK metoda za potvrdu nalaza.
Životinje sa pozitivnim nalazom je potrebno ukloniti Zakonom propisanim metodama. Pobačeni materijal propisno ukliniti i spaliti, a sva mjesta na kojim je boravila zaražena životinja treba temeljito očistiti i dezinficirati.